تاب‌آوری به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مهارت‌های فردی و اجتماعی، نقشی کلیدی در کاهش آسیب‌های اجتماعی و عبور سالم از بحران‌ها دارد. کارشناسان معتقدند که این توانایی اکتسابی می‌تواند جامعه را در برابر تهدیدهایی چون افسردگی، اعتیاد و خشونت مقاوم‌تر کند.
تاب‌آوری؛ مهارتی قابل آموزش برای همه
مریم اسدی، مددکار اجتماعی، در گفت‌وگویی تأکید کرد: تاب‌آوری همانند عضله‌ای است که برای رشد و تقویت نیازمند تمرین مداوم است. او توضیح داد که تاب‌آوری به معنای نبود مشکل در زندگی نیست، بلکه توانایی خم شدن بدون شکستن و بازگشت به حالت اولیه یا حتی قوی‌تر شدن پس از بحران است. این ویژگی ذاتی نیست و هر فرد می‌تواند آن را از طریق آموزش و تمرین در خود پرورش دهد.
تأثیر تاب‌آوری بر کاهش آسیب‌های اجتماعی
بر اساس مطالعات، در جوامعی که سطح تاب‌آوری شهروندان بالاست، میزان بروز مشکلاتی همچون افسردگی، اضطراب، سوءمصرف مواد و خشونت خانگی به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد. افراد تاب‌آور در مواجهه با فشارهای زندگی به جای فروپاشی یا پناه بردن به رفتارهای مخرب، به دنبال راهکارهای سالم و سازنده می‌گردند.
نقش شبکه‌های حمایتی در تقویت تاب‌آوری
این مددکار اجتماعی با اشاره به اهمیت ارتباطات اجتماعی گفت: هیچ‌کس در انزوا تاب‌آور نمی‌شود. خانواده، دوستان و گروه‌های اجتماعی نخستین پشتوانه فرد در شرایط دشوار هستند. او همچنین تمرکز بر حل مسئله را از اصول اساسی تاب‌آوری دانست و افزود: پرسش «اکنون چه می‌توانم بکنم؟» به جای گرفتار شدن در چرایی اتفاقات، احساس کنترل و کارآمدی را در فرد تقویت می‌کند.
خودمراقبتی و معنابخشی به بحران‌ها
اسدی بر اهمیت خودمراقبتی همه‌جانبه تأکید کرد و گفت: سلامت جسم و روان پایه اصلی تاب‌آوری است. تغذیه مناسب، خواب کافی، فعالیت بدنی و تمرین‌های ذهن‌آگاهی، انرژی لازم برای عبور از بحران را فراهم می‌کنند. او افزود: معنابخشی به بحران‌ها و نگاه به مشکلات به‌عنوان فرصتی برای رشد، ظرفیت تحمل انسان را در برابر سختی‌ها افزایش می‌دهد.
مسئولیت جمعی در گسترش تاب‌آوری
این مددکار اجتماعی خاطرنشان کرد: پذیرش و انعطاف‌پذیری لازمه عبور از بحران است و باید انرژی خود را صرف تغییر شرایطی کنیم که در حوزه اختیارمان قرار دارد. او نقش نهادهای آموزشی، رسانه‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد را در آموزش مهارت‌های زندگی و تقویت گفت‌وگوی اجتماعی مهم دانست و تأکید کرد: تقویت تاب‌آوری تنها وظیفه فردی نیست، بلکه مسئولیتی جمعی است که می‌تواند زیرساخت جامعه‌ای ایمن و مقاوم را شکل دهد.
